معمار شعر «سپید» بخش نخست
به مناسبت دهمین سالگرد خاموشی زنده یاد احمد شاملو بخش نخست
حمید حمیدی
شعر نو به «مثابهی یک نظام زیباشناختی و به عنوان یک پدیدهی تاریخی رشدیابنده و یک سبک، با جنبش مشروطه پیدا شده است و آغازگران آن ابوالقاسم لاهوتی، تقی رفعت، خانم شمس کسمایی و جعفر خامنهای بودهاند»
(تاریخ تحلیلی شعر نو؛ شمس لنگرودی، ج ۱، چ اول ۱۳۷۰، نشر مرکز، صفحه ۵۲)
نیما یوشیج در سال ۱۲۹۹ اولین کتاب شعر خود را به نام «قصههای رنگ پریده، خون سرد» منتشر نمود و در سال ۱۳۰۱ شعر «افسانه» را سرود و در مجلهی قرن بیستم میرزاده عشقی به چاپ رساند:
==========================================================
به مناسبت سالگرد خاموشی زنده یاد احمد شاملو – بخش دوم
پیدایش شعر سپید – بخش دوم
تاکید براین نکته لازم است که شعر سپید به جهت ریشه و منشأ پیدایش با شعر نیمایی تفاوتی ندارد. همان عواملی که باعث پیدایش شعر نیمایی شد، شعر سپید را نیز به وجود آورد. شعری كه در اروپا و آمریكا از قید وزن و قافیه رهاست شعر آزاد نام دارد. به علت ناشناخته بودن ساختمان این دو نوع شعر، اشتباهاً جا به جا و یا یكسان گرفته میشوند. (فلكی؛ ۱۳۸۵: ۸۹)
از اینرو لازم است اول بدانیم چه چیزهایی سبب پیدایش شعر نیمایی گردید؟
چنانچه قبلاً اشاره شد یکی از عللی که قالب نیمایی را به وجود آورد، تحولات سیاسی/اجتماعی و فضای باز فرهنگی بود. پس از آنکه انقلاب مشروطه شکل گرفت، تعدادی از نویسندگان با آن همراه شدند و از ادبیات به مثابه ابزار سیاسی در جهت دفاع از حرکتهای اجتماعی خویش سود جستند.