دولت در هشت سال گذشته همه تلاش خود را برای سرکوب جامعه مدنی به کار گرفته است. لغو مجوز و پروانه فعالیت سازمانهای غیر دولتی و احزاب سیاسی، توقیف گسترده روزنامهنگاران، بازداشت گسترده فعالان مدنی، تاسیس سازمانهای شبه مدنی همسو با حاکمیت و ایجاد محدودیتهای قانونی بیشتر برای تاسیس سازمانهای غیر دولتی بخشی از پروژه سرکوب جامعه مدنی در سالهای گذشته است.
حال به نظر می‌رسد جامعه مدنی ایران پس از هشت سال سرکوب، فرصت دوبارهای برای ابراز وجود یافته است. انتخابات ریاست جمهوری به مثابه یک فرصت برای طرح دوباره مطالبات نهادهای مدنی این امکان را فراهم آورده که کنشگران مدنی در روزهای پایانی عمر دولت محمود احمدینژاد، در نامههای جداگانه مطالبات خود را با رئیس جمهور منتخب در میان بگذارند. دانشجویان محروم از تحصیل، فعالان حقوق زنان، روزنامهنگاران، تشکلهای غیر دولتی حوزه محیط زیست و میراث فرهنگی و تشکلهای صنفی معلمان هر یک در روزهای گذشته بخشی از مطالبات خود را مطرح کردهاند. همچنین در ماه گذشته فعالان محیط زیست در ایران دو تجمع اعتراضی در نوشهر و اراک برگزار کردهاند. آیا میتوان اینها را نشانهای برای بهبود نسبی فضا دانست و امیدوار بود که یکبار دیگر نهادهای مدنی به عرصه عمومی بازگردند؟
