بزرگداشت نلسن ماندلا در ایران

بسیاری در بزرگداشت ماندلا بر خشونت‌پرهیزی او تأکید می‌کنند. مثلا در بیانیه جمعی از اعضای جبهه ملی ایران می‌خوانیم «او به بشریت اموخت که بدون دست بردن به سلاح و خشونت و خونریزی هم می توان دشمن سرسخت آزادی و نژاد پرستی و استثمار را به زانو درآورد». این سخن دقیق نیست. او تا زمانی که در زندان بود حاضر نشد خشونت را نفی کند، و به این دلیل برخی از کشورهای غربی او را «تروریست» می‌نامیدند، و عفو بین المللهیچگاه او را به عنوان «زندانی وجدان» به رسمیت نشناخت و برای آزادی او از زندان تلاش نکرد . در واقع ده سال پیشتر از آن که او آزاد شود رییس جمهور وقت حاضر شد که او را به یک شرط آزاد کند: نفی خشونت، و او نپذیرفت. این پیشنهاد پنج سال بعد هم تکرار شد و او باز نپذیرفت. این سخن بدان معنا نیست که موضع ماندلا را در آن شرایط درست بدانیم، ولی نباید واقعیت را قلب کرد. ماندلا گاندی نبود، شخص دیگری بود که در شرایط دیگری راه دیگری را برگزید، و موفق شد. عظمت کار ماندلا بخشش و مدارا از موضع قدرت بود، دشمن مغلوب و ضعیف را تحقیر نکرد، انتقام نگرفت و اسیر و زندانی را نکشت (اعدام نکرد).

حسین باقرزاده