ایران، قدیم ترین خاستگاه کشاورزی جهان
حفاری های باستان شناسی در ایلام واقعیت های تازه ای را بر دانشمندان آشکار کرده است. استخراج مجموعه ای غنی از اشیاء ساخته انسان و بازمانده های گیاهی از دل خاک های جنوب غربی ایران نشان می دهد که گذار انسان از مرحله شکار و جمع آوری غذا به دوران کشاورزی در هلال حاصلخیز، به دورانی بسا دیرین تر از روزگاری که دانشمندان تصور می کرده اند، باز می گردد. براساس پژوهش هایی که نتیجه آن روز پنجشنبه در مجله «ساینس» منتشر شده است، این حفاری ها واقعیت دیگری را نیز بر دانشمندان آشکار می کند: این که تحول مهمی که سبب شد تا این بخش از خاورمیانه «مهد تمدن جهان» نامیده شود، بر خلاف تصور آنان، نه در طی چند نسل و چند قرن، بلکه به تدریج و در طی هزاران سال انجام گرفته است. به نوشته «ساینس» نقش ایران به عنوان مرکز پیدایش دانه های کشاورزی برای مدت های طولانی مورد بحث و تردید بود. اما لایه نگاری و گاه نگاری های دقیق از چینه ها و بازمانده های باستان شناختی غنی در چغا گلان واقع در دشت مهران در استان کنونی ایلام نشان دهنده آن است که کشت گیاهان وحشی و پیدایش تیره های اهلی شده گیاهی در مدتی بیش ازدو هزار و ۲۰۰ سال صورت گرفته است. تپه چغاگلان که قدمت آن به دوران نوسنگی بدون سفال می رسد، اولین بار توسط محمد خلیلیان باستان شناس ایلام در فهراست اثار ملی به ثبت رسید و عرصه و حدود آن مشخص شد. سیمون ریهل، دیرین شناس گیاهان در دانشگاه توبینگن آلمان و نویسنده این پژوهش می گوید از ۱۱ هزار و ۷۰۰ تا ۹هزار و نهصد سال پیش، طول کشید تا اسکان یافتگان چغاگلان، در کوه‌پایه های زاگرس در ایران، از کشت اسلاف وحشی غلات امروزی به رویاندن و پرورش نوعی گندم اهلی که امر یا گندم دو دانه ای نامیده می شود، دست یافتند.
